از عوامل اصلى تحصیل حضور قلب در نماز حضور دایم در محضر خداوند مى‏باشد. نمازگزار همان طور که در هنگام نماز خود را در محضر خدا مى‏بیند باید در تمام ساعات زندگى خود این حالت را حفظ کند و در حقیقت این احساس حضور در تمام لحظات است که موجب حضور قلب در نماز مى‏گردد؛ چرا که کسب حضور قلب در نماز یک دفعه ممکن نیست. نمازگزار اگر بخواهد نمازش سفر روحانى و معراجى و با حضور کامل باشد باید خود را در تمام لحظات زندگى در محضر خدا ببیند و به قلب خود این معنا را که خدا ما را مى‏بیند تلقین و تفهیم کند تا لحظه‏اى از یاد او غافل نگردد و از او گناهى که خلاف ادب حضور است سر نزند که اگر این حالت استمرار پیدا کند در همه جا و در همه چیز خدا را مى‏بیند و در هنگام نماز که یک برنامه مخصوص است به حضور و توجه کامل مى‏رسد. ....

از عوامل اصلى تحصیل حضور قلب در نماز حضور دایم در محضر خداوند مى‏باشد. نمازگزار همان طور که در هنگام نماز خود را در محضر خدا مى‏بیند باید در تمام ساعات زندگى خود این حالت را حفظ کند و در حقیقت این احساس حضور در تمام لحظات است که موجب حضور قلب در نماز مى‏گردد؛ چرا که کسب حضور قلب در نماز یک دفعه ممکن نیست.

نمازگزار اگر بخواهد نمازش سفر روحانى و معراجى و با حضور کامل باشد باید خود را در تمام لحظات زندگى در محضر خدا ببیند و به قلب خود این معنا را که خدا ما را مى‏بیند تلقین و تفهیم کند تا لحظه‏اى از یاد او غافل نگردد و از او گناهى که خلاف ادب حضور است سر نزند که اگر این حالت استمرار پیدا کند در همه جا و در همه چیز خدا را مى‏بیند و در هنگام نماز که یک برنامه مخصوص است به حضور و توجه کامل مى‏رسد.

الف: تأثیر حضور خدا در حین کار

اگر کارگر عزیز خداوند را در حین کار ناظر بداند و احساس کند که خدا او را مى‏بیند، قطعا با تمام وجود کار مى‏کند، هیچ گاه از کار نمى‏دزدد، و با عشق کار مى‏کند، نیازى نیست مدیر کارها بالاى سر او باشد یا نباشد چون که خدا را بالاى سر خود مى‏بیند، ولى اگر خدا را احساس نکند و قلبش جاى دیگر باشد چند آفت دامنگیر او مى‏شود:

1- از کار لذت نمى‏برد.

2- عشق به کار ندارد.

3- دل به کار نمى‏دهد.

4- بى‏هدف کار مى‏کند.

5- روند کار پایین مى‏آید.

6- از چشم خداوند مى‏افتد.

نماز به ما آموزش مى‏دهد که حضور قلب در نماز انسان را به معراج مى‏برد حضور قلب در حین کار سبب کمال نماز و عامل پیشرفت در کار مى‏شود.

ب: فواید حضور قلب داشتن در نماز:

1- مورد لطف الهى واقع شدن.

2- ملاک قبولى نماز.

3- نمازگزار لذت از نماز مى‏برد.

4- مانع حضور شیطان.

5- مانع گناهان.

6- عامل ارتقاء بهره ‏ورى در کار.

7- خدا را احساس کردن.

8- تأثیر در زندگى.

9- عمر با برکت داشتن.

10- نشانه‏ى موفق بودن.

11- پاک شدن از رذایل اخلاقى و گناهان.

12- پاداش فراوان عاید او مى‏شود.

13- نجات از عذاب.

14- ملاک قبولى اعمال دیگر.

15- ایجاد محبت خداوند.

16- ایجاد محبت مؤمنین در دل‏ها.

17- حق نماز را ادا کردن.

18- خسته نشدن از نماز.

19- عادت نشدن نماز.

20- نمازگزار به معراج مى‏رود.

21- توجه حورالعین به نمازگزار.

22- رسیدن به حاجات.

ج: آفت عدم حضور قلب در نماز

1- اهانت به ذات اقدس الهى.

2- جفا به نماز.

3- جفا به خودش.

4- حضور شیطان در دل او.

5- نماز بى‏ارزش.

6- قبول نشدن نماز.

7- بى‏تأثیر شدن نماز.

8- محروم شدن از ثواب.

9- محروم شدن از رحمت الهى.

10- شرمنده شدن در روز قیامت.

11- وارد شدن در آتش جهنم.

12- خداوند صورتش را مثل حمار قرار مى‏دهد.

13- ملائکه از وى اعراض مى‏کنند.

14- محروم شدن از پاداش الهى.

د: عواملى که سبب حضور قلب در نماز مى‏شود

1- معرفت، آگاهى و عشق نسبت به نماز.

2- احساس نیاز به نماز.

3- احساس عظمت و بزرگى خداوند سبحان.

4- حضور قلب در غیر نماز، انسان باید در همه حال توجه‏اش به خداوند باشد.

5- انجام مستحبات نماز و معانى نماز را دانستن.

6- آمادگى کامل براى نماز، انتظار نماز کشیدن.

7- وقت مناسب براى نماز.

8- نگاه به محل سجده و از طبیعت دنیا بریدن.

9- صداى قرائت خود را شنیدن.

10- اول وقت نماز خواندن.

11- یاد مرگ و نماز وداع.

12- با گناه وارد نماز نشدن.

13- در طول روز مشغول ذکر الهى بودن.

14- وضوى کامل و انجام نمازهاى مستحبى.

15- قبل از نماز تفکر در مورد خداوند کردن.

16- اداى نماز به صورت جماعت. (1)

ه: عوامل حواس‏پرتى در نماز

1- انسان خیالباف، دائما ذهنش مشغول مسائل پوچ است.

2- دنیا پرست، در نماز و غیر نماز مشغول دنیاست، به عنوان مثال کسى که در بازار مشغول خرید و فروش جنس است، وقتى به نماز مى‏رود در نماز هم مشغول پول شمردن است.

3- تصویرى که جلوى چشم انسان باشد.

4- رادیو و تلویزیون و سر و صدایى که انسان با گوشش بشنود.

5- تندخوانى و تعجیل در اتمام نماز موجب حواس‏پرتى در نماز مى‏شود.

6- گناه در طول روز و شرکت در مجالس گناه.

7- چشم چرانى.

8- پرخورى و پرخوابى، کسالت و خستگى.

9- بیهوده ‏گویى و پرگویى در طول روز.

10- صفات رذیله، کینه، حسادت، خودستایى و...

11- وسوسه در فراغت از نماز.

12- نماز را به حالت عادت بخواند.

13- وسوسه‏ى شیطان در نماز.

14- ترس در مورد هر چیز.

15- هنگام درد بدن.

16- مقدمات نماز را رعایت نکردن.

17- مال حرام خوردن.

18- مکان مناسب نبودن.

19- هواى زیاد گرم و هواى زیاد سرد.

20- لباس نامناسب و رعایت نکردن بهداشت.

21- دائم الصلوة و دائم الذکر در طول روز نبودن.  (2)

پی نوشته ها :

1- تأثیر نماز در کار، عباس عزیزى، ص 31-35.

2- تأثیر نماز در کار، عباس عزیزى، ص 35-36.