عصرى که در آن قرار داریم، عصر ارتباطات و عصر سلطه پدیده رسانه بر زندگى انسانهاست. بى گمان برنامه هاى رادیویى و تلویزیونى موفق شده اند افکار و عقاید انسان هاى بى شمارى را دستخوش تغییر سازند. تمدن منحط غرب براى ترویج سکولاریسم اقدام به تأسیس هزاران شبکه رادیویى و تلویزیونى کرده است که به صورت شبانه روزى برنامه هاى گوناگونى را با این هدف پخش مى کنند. متأسفانه دست یابى به این شبکه ها در کشور ما به سادگى امکان پذیر است؛ زیرا امکان تهیه تجهیزات دریافت برنامه هاى ماهواره اى با سهولت و قیمت نازل فراهم آمده است. باید توجه داشت که وقتى سخن از ماهواره به میان مى آید...

پدری مى گوید: «خیلى وقت ها آدمى مى ماند که چه کار کند، آن هم در شرایطى که همه نوع فرهنگ به وسیله فن آورى، به طور غیر مستقیم به مغز انسان مى کوبد که «انتخاب کن!» من هم به ارزش هاى فرهنگى خودمان بسنده نکردم و به این فکر افتادم که ماهواره تهیه کنم؛ هر چند از زیان هاى این مار خوش خط و خال، در رسانه هاى همگانى چیزهایى شنیده بودم. خلاصه آنتن ماهواره را تهیه کردم و کار ما شب و روز تماشاى تلویزیون و کانال هاى گوناگون ماهواره بود؛ از فیلم هاى خشن گرفته تا صحنه هاى مبتذل و شرم آور. در این حال، رفت و آمد دختر بزرگم به خانه ما و تماشاى ماهواره او را نیز وسوسه کرد تا شوهرش را به خرید آنتن وادار سازد. پس از گذشت چند روز اختلاف دختر و دامادم به گوش رسید. معلوم شد که دخترم با تقلید از هنر پیشه ها و خواننده هاى غربى هر روز در پى مد و لباس و آرایش و خواسته هاى دیگر است. کار از کار گذشته بود که دخترم خانه اش را به حالت قهر ترک کرد. از سوى دیگر پسر شانزده ساله ام در غیاب من، دوستانش را به دیدن فیلم هاى ماهواره اى دعوت مى کرد. در میان همسایه ها و فامیل انگشت نما و رسوا شده بودم. پسرم هر روز در پى مد و لباس بود و پول مى خواست تا خود را به شکل تیپ هاى مضحک ماهواره اى درآورد. کار به جایى رسید که پسرم رو در روى من ایستاد و احترام پدر و فرزندى را کنار گذاشت. بسیار تندخو، بداخلاق و بى شرم شده بود. دیگر از کنترل من بیرون رفته بود. در این اوضاع و احوال، دعوا و بد دهانى ها و ناسازگارى شبانه روزى من و بچه ها، خانه را به صورت جهنمى سوزان و گردابى مهلک درآورده بود. پس از مدتى پسرم از خانه رفت و تا چند وقت نیامد. به دنبالش رفتم و او را در وضعى اسف بار و آلوده به مواد مخدر یافتم. پسرم به کلى دگرگون شده بود و جوانى اش را بر باد داده بود. آتشى را که با دست خود افروخته بودم، شیره جانم را سوزاند و خاکستر کرد، دیگر پاهایم سست شده بود و از خود بیزار بودم. راهى براى نجات نمى یافتم، یکى از همسایگان که گویا از دور شاهد نابود شدن خانواده ما بود، به دیدنم آمد و پیشنهاد کرد که اول آنتن و وسایل ماهواره را جمع کنم. در اولین فرصت ماهواره را جمع کردم؛ وسیله اى که در خفا و در پس پرده و دور از چشم مردم و قانون در خانه جا داده بودم، چنان جلوه گرى کرد که عالم و آدم باخبر شدند. تصمیم به خودسازى و بازسازى کانون خانواده ام گرفتم. از دخترم نیز خواستم که به زندگى اش باز گردد و به آنچه دارد، قانع باشد. به دنبال پسرم رفتم و او را به خانه بازگرداندم و زیر بال و پر خود گرفتم، به لطف خدا و اراده خودمان، آفتابى دوباره در زندگى ما طلوع کرد و کانون خانواده ما را دوباره گرمى بخشید»

آرى، ماهواره که حامل پیام فرهنگ مبتذل غرب است، اثر ویران کننده اى بر رفتار و پرورش کودکان و نوجوانان دارد و بر خانواده هاست که خود را از آثار ویرانگر این پدیده شوم در امان نگه دارند.

 از میان ابزارهایى که فرهنگ ها و تمدن هاى دیگر را به چالش هاى جدى کشانده، ماهواره است که با هدف تهاجم فرهنگى به دیگر کشورها در عرصه رسانه ها، جایى براى خود باز کرده است. ماهواره از جمله پدیده هایى است که وقتى به صحنه اجتماعى و سیاسى کشورمان پا گذاشت، عده اى را به طرفداران و عده اى دیگر را به مخالفان افراطى خود تبدیل کرد.

 

دشمن آشکار - تهاجم پنهان

عصرى که در آن قرار داریم، عصر ارتباطات و عصر سلطه پدیده رسانه بر زندگى انسانهاست. بى گمان برنامه هاى رادیویى و تلویزیونى موفق شده اند افکار و عقاید انسان هاى بى شمارى را دستخوش تغییر سازند. تمدن منحط غرب براى ترویج سکولاریسم اقدام به تأسیس هزاران شبکه رادیویى و تلویزیونى کرده است که به صورت شبانه روزى برنامه هاى گوناگونى را با این هدف پخش مى کنند. متأسفانه دست یابى به این شبکه ها در کشور ما به سادگى امکان پذیر است؛ زیرا امکان تهیه تجهیزات دریافت برنامه هاى ماهواره اى با سهولت و قیمت نازل فراهم آمده است. باید توجه داشت که وقتى سخن از ماهواره به میان مى آید، ابتدا مسائل ضد فرهنگى آن جلب توجه مى کند، سپس مسائل سیاسى، علمى و ورزشى ایفاى نقش مى کنند. بیشتر شبکه هاى فارسى زبان ماهواره اى، در یک تقسیم بندى معمول به شبکه هاى سیاسى و غیر سیاسى تقسیم مى شوند که بر اساس تحقیقات به عمل آمده تمامى این شبکه ها، با وجود هدف ها و سلیقه هاى گوناگون، در هجوم به مبانى دینى به طور جدى اشتراک دارند و هر کدام با مأموریتى خاص به مقابله با اسلام برخاسته اند. این هجوم چه آرام و چه خاموش آغاز شده باشد، اکنون شکل وسیع و جدى ترى یافته است و بسیار حساب شده، اصول و پایه هاى اعتقادى مردم را هدف قرار داده و با دقت ماهرانه اى تمام گروه هاى مختلف جامعه را در بر گرفته است.

 

فن آورى ماهواره و آمار تقریبى آن

ابتدا چنین به نظر مى رسید که پیشرفت رسانه هاى ماهواره اى مطلقا و بى قید و شرط، پدیده اى مطلوب است و براى تحقیق دهکده جهانى، ضرورت تام دارد، حال آنکه در تجربه کوتاه و چندین ساله، معلوم شد که برخى از پیامدهاى سوء این پدیده، از حیث فرهنگى آسیب زاست. آلوین تافلو، نویسنده و منتقد اجتماعى مى نویسد:

 

تکنولوژى ماهواره اى و دیگر رسانه هاى جدید، فرهنگ هاى ملى را از هم مى پاشد و این ارتباط متقاطع، به هر حال تهدیدى است براى هویت ملى که حکومت ها براى مقاصد شخصى خود، سعى در حفظ و انتشار آن دارند.

 

گفتنى است، فرآیند ارتباطات از راه دور و استفاده از ماهواره و دیگر رسانه هاى ارتباط جمعى براى پخش امواج در سطح گسترده، شمشیرى دو لبه است که مى تواند پیامدهاى مثبت و منفى را به دنبال داشته باشد. الگو گزینى نوجوانان و جوانان از رسانه هاى تصویرى در دهه هاى اخیر توجه پژوهش گران روان شناسى را به خود جلب کرده است. طبق آمار، در سال 1377 از جمعیت 67 میلیونى کشور، حدود 35 درصد نوجوانان به تلویزیون ماهواره اى دسترسى داشتند و روزانه بین 2 تا 3 ساعت برنامه هاى این تلویزیون را تماشا مى کردند. بالاترین میزان بهره مندى، روزانه 5/4 ساعت و پایین ترین آن روزانه 1 ساعت برآورد شده است.

 

طبق آمار، 73 درصد از جوانان مراکز استان ها به راحتى به ماهواره دسترسى دارند، جوانان تهرانى در استفاده از ماهواره رتبه نخست را دارند و پس از آن، جوانان شهرها و روستاهاى چهار محال و بختیارى و آذربایجان، رتبه هاى بعدى راکسب کرده اند و قم، خوزستان، سیستان و بلوچستان، یزد، خراسان و اردبیل در رتبه هاى بعدى کاربران ماهواره قرار مى گیرند.

 

رویکرد نامناسب به ماهواره

امروزه جوانان زیادى مدتى از شبانه روز خود را به تماشاى برنامه هاى ماهواره اختصاص مى دهند و همین امر سبب سستى نظام بیشتر خانواده هاى ایرانى شده است. برخى کارشناسان معتقدند امروزه جوانان وسایل ارتباط جمعى ساده همانند تلویزیون و یا ویدئو را جوابگوى نیازهاى خود نمى دانند به همین علت همیشه دنبال راهى هستند که از راه هاى مختلف با دنیاى بیرون از خود در ارتباط باشند. برنامه هاى ماهواره اى زمینه ساز مفاسد اخلاقى و اجتماعى است و بیشتر از آنکه براى نسل امروز و به طور کلى مردم مفید باشد خطرناک و مضر است.

 

واقعیت است که ماهواره همچون دیگر ابزار بشرى مى تواند به آرمان هاى تعالى بخش انسان ها و جوامع خدمت یا خیانت کند؛ زیرا قابلیت برنامه هاى ماهواره اى به گونه اى است که به یک اندازه مى توان از آنها بهره بردارى مطلوب یا نامطلوب کرد. یک آسیب شناس اجتماعى درباره آثار ماهواره بر روى جوانان مى گوید:

 

با وجود اینکه برنامه هاى ماهواره اى محتواى علمى و آموزنده نیز دارند، امروز بیشتر جوانان ماهواره را براى استفاده از برنامه هاى علمى آن انتخاب نمى کنند و بیشتر تمایل به دیدن برنامه هایى دارند که آنها را در برنامه هاى داخل کشور نمى یابند و در واقع به خاطر برنامه هاى مبتذل و مستهجن، از ماهواره استفاده مى کنند که زمینه انحراف و سقوط اخلاقى در این برنامه ها براى قشر جوان بسیار زیاد است.

 

چه زیبا فرموده است رسول گرامى اسلام حضرت محمد مصطفى (صلى الله علیه و آله): «کیف بکم اذا رأیتم الفکر معروفا؛ چه مى شود شما را، آن گاه که ناپسند را پسندیده مى شمارید و بد را خوب مى بینید».

 

حمله به دین به بهانه مبارزه با بدعت و خرافات

 

تمدن عصر جدید که شکوفایى آن را پیوسته ناشى از حذف دین از صحنه زندگى فرد و اجتماع مى شمارند و عامل عقب افتادگى جوامع وامانده یا عقب نگه داشته شده را پاى بندى به دین و ضوابط مذهبى قلمداد مى کند، حربه خطرناکى است که بر روح حساس و پرشور جوان اثر نامطلوبى بر جاى مى گذارد. یکى از روش هاى دیرین دشمن براى گسترش سلطه خویش، استفاده از باورهاى انحرافى در برابر عقاید و ارزش هاى اسلام اصیل است. آنان مى کوشند مذهب را که عامل بیدارى، پویایى، ستم ستیزى، عدالت گسترى و فراهم آورنده سعادت دنیا و آخرت است، عامل تخدیر، انزواطلبى، واپس گرایى، رهبانیت و امرى شخصى معرفى کنند و با این شگرد، بیشترین سعى شان در درست کردن عقاید نسل جوان بر طبق خواسته ها و اهداف خودشان است. به تعبیر امام خمینى «ره» «مى خواهند اسلام ناب محمّدى (ص) را به اسلام امریکایى مبدل سازند». تأکید بر اختلاف هاى مذهبى، تکیه کردن افراطى بر تفاوت هاى شیعه و سنى، ترویج خرافه گرایى، ترویج مذهب هاى دروغین، تحریف مفاهیم والایى چون: انتظار، توکل، دعا، قضا و قدر و تعبد و نیز ارائه نظریه هاى ویرانگر گوناگون علیه مذهب، همه براى رسیدن به این هدف شوم سازمان دهى و اجرا مى شود. در واقع این شبکه هاى ماهواره اى با روش هاى به ظاهر علمى، دینى و حتى طنز، در سست کردن عقاید مردم مى کوشند و این برنامه ها نسل جوان را به ابتذال مى کشاند.

 

اشاعه فحشا و بى بندوبارى

یکى از کارکردهاى رسانه هاى جمعى به ویژه ماهواره مفهوم سازى و به تبع آن، شکل دادن به هنجارهاى متناسب با آن مفهوم است. بر این اساس، ارائه تصویرهاى مستهجن و مبتذل و خلاف عفت عمومى از طریق ماهواره و نمایش آنها، یکى از عوامل گسترش بى بندوبارى و به فحشا کشاندن جوانان از نوع جرایم جنسى است.

 

دشمن که همواره اشاعه فرهنگ دینى و اعتقاد به خداوند و معنویات را مانع اصلى هدف هاى خود مى بیند، براى کم رنگ کردن این اعتقادات، با ایجاد خلل در اعتقادات قشر جوان، در به انحراف کشاندن و بى هویت کردن آنان مى کوشد. قرآن کریم درباره خطر اشاعه زشتى ها در جامعه اسلامى هشدار مى دهد و مى فرماید:

 

ان الذین یحبون ان تشیع الفاحشة فی الدین آمنوا لهم عذاب الیم فى الدنیا و الآخرة و اللّه یعلم و انتم لا تعلمون (نور / 19)

 

کسانى که دوست دارند زشتى ها در میان مردم با ایمان شیوع یابد، عذاب دردناکى براى آنها در دنیا و آخرت است و خداوند مى داند و شما نمى دانید.

 

در واقع از دیدگاه و منطق قرآن، بازگو کردن زشتى ها و ارائه و ترویج آنها نهى شده است؛ زیرا موجب آشکار سازى زشتى ها و برملا شدن آنها مى شود. امام رضا (ع) مى فرماید: «آن کسى که گناه را نشر دهد، رانده است و آن کس که گناه را پنهان مى دارد، مشمول آمرزش الهى است».

 

شبکه هاى ماهواره اى در قالب میان برنامه ها و آگهى ها، مظاهر ضد اخلاقى را تبلیغ مى کنند و این رسانه ها، همچون دیگر ابزار بشرى مى تواند به آرمان هاى تعالى بخش انسان ها و جوامع خدمت یا خیانت کند که در حال حاضر، بیشترین تأثیر ماهواره در ایجاد و رواج فساد و فحشا در میان جوانان است.