متأسّفانه گروهى از اسلام تنها به یک سلسله آداب سطحى قناعت کرده اند، و نماز و روزه و حجّى بى محتوى، و فاقد روح، و قرآنى خالى از تدبّر، و دعائى تهى از حضور قلب، و زیارتى به قصد سیاحت، انجام مى دهند، بى آنکه اسلام در عمق جانشان ریشه دوانده باشد. به راستى مسأله تشکیل خانواده و ارزشهاى حاکم بر آن مى تواند محک خوبى براى شناخت مسلمانان راستین از مسلمانان سطحى باشد. همانها که دم از حجّ و نماز و روزه مى زنند، هنگام شوهر دادن دختران خود چنان براى مهریّه هاى میلیونى پافشارى مى کنند، و حتّى براى محکم کارى و پیش بینى نرخ تورّم در آینده مبلغ مهریّه را از پول رائج به طلاى خالص ناب! تبدیل کرده، و به هنگام تعیین شیربهاء و مقدار طلا و جواهرات چنان خونشان به جوش مى آید و رگهاى گردنشان ستبر مى شود که گوئى تمام موجودیّت آنها به خطر افتاده! آنها دائماً از شغل داماد، و مقدار ثروت او و پدرش و فامیلش، و خانه و اتومبیلش سخن مى گویند، خدا را پاک فراموش کرده، و توکّل بر ذات مقدّس او را در زندگى از دست مى دهند.

این خانواده نمونه با داشتن مشخّصات زیر از هر جهت مى تواند تابلو زنده اى از تعلیمات حیاتبخش اسلام باشد:

1. از این نظر که هر دو سویش با نزدیکترین رابطه، به پیامبر اسلام (صلّى الله علیه وآله) مى رسد:

فاطمه زهرا (علیها السلام) دختر دلبند او، و تنها کسى است که نسل پیامبر (صلّى الله علیه وآله) از سوى او در جهان گسترش یافته، و على (علیه السلام) پسر عم و یار دیرین پیامبر (صلّى الله علیه وآله) از نخستین روزهائى که آفتاب پر فروغ اسلام طلوع کرد، تا واپسین دقائق عمر پیغمبر اکرم (صلّى الله علیه وآله).

2. زهرا (علیها السلام) در اسلام تولّد یافت و على (علیه السلام) دهساله بود که پیامبر اکرم (صلّى الله علیه وآله)فرمان نبوّت را دریافت نمود، و این دو زوج در آغوش اسلام پرورش یافتند و با آداب اسلام بزرگ شدند.

بنابراین، ازدواج مزبور به تمام معنى اسلامى بود، و تمامى ارزشهاى والاى اسلام در آن تجلّى داشت.

نظر این است با طرح این مسأله همراه و همگام با خوانندگان عزیز در مراحل مختلف تشکیل این خانواده نمونه سیر کنیم، و عصاره تعالیم اسلام و مفهوم زندگى صحیح خانوادگى را در آن ببینیم، و بعد وجدان خود را حاکم کنیم و کمى بیندیشیم و ببینیم اسلام اصیل و واقعى کدام است؟ و ما چه هستیم؟ تربیت اسلامى چه مى گوید و تربیت ما مسلمانان امروز چگونه است؟

متأسّفانه گروهى از اسلام تنها به یک سلسله آداب سطحى قناعت کرده اند، و نماز و روزه و حجّى بى محتوى، و فاقد روح، و قرآنى خالى از تدبّر، و دعائى تهى از حضور قلب، و زیارتى به قصد سیاحت، انجام مى دهند، بى آنکه اسلام در عمق جانشان ریشه دوانده باشد.

به راستى مسأله تشکیل خانواده و ارزشهاى حاکم بر آن مى تواند محک خوبى براى شناخت مسلمانان راستین از مسلمانان سطحى باشد.

همانها که دم از حجّ و نماز و روزه مى زنند، هنگام شوهر دادن دختران خود چنان براى مهریّه هاى میلیونى پافشارى مى کنند، و حتّى براى محکم کارى و پیش بینى نرخ تورّم در آینده مبلغ مهریّه را از پول رائج به طلاى خالص ناب! تبدیل کرده، و به هنگام تعیین شیربهاء و مقدار طلا و جواهرات چنان خونشان به جوش مى آید و رگهاى گردنشان ستبر مى شود که گوئى تمام موجودیّت آنها به خطر افتاده! آنها دائماً از شغل داماد، و مقدار ثروت او و پدرش و فامیلش، و خانه و اتومبیلش سخن مى گویند، خدا را پاک فراموش کرده، و توکّل بر ذات مقدّس او را در زندگى از دست مى دهند.

فوراً سؤال از خانه ملکى داماد مى کنند در حالى که بسیارى از جوانان حقوق بگیر اگر تمام حقوق سى سال کارمندى خود را جمع کنند به زحمت پول یک خانه مى شود!

از سوى دیگر، آنها که به سراغ دخترى مى روند تمام چشمشان را به فرشهاى خانه، و تجمّلات و زینت آلات و میزان ارث احتمالى او در آینده، و میزان قدرت آنها در تهیّه یک مشت وسائل تجمّلى بنام جهیزیّه که گاه بعضى از آنها در تمام عمر نیز یک بار مورد نیاز قرار نمى گیرد، دوخته اند.

اینجا است که اگر جسارت نباشد (و اِنْ شاءَ اللّه نیست) انسان به یاد حدیث معروف سرور آزادگان جهان امام حسین (علیه السلام)مى افتد که درباره گروهى از مردم فرمود:

اَلنّاسُ عَبِیْدُ الدُّنْیا وَالدِّیْنُ لَعِقٌ عَلَى اَلْسِنَتِهِمْ

مردم بندگان دنیایند، و دین تنها بر زبان آنها دور مى زند!

یا در حدیث دیگرى از رسول اللّه (صلّى الله علیه وآله)مى خوانیم که درباره گروهى فرمود:

آنها قرآن را مى خوانند در حالى که (لایَجُوزُ تَراقیِهِمْ)

از شانه هاى آنها بالاتر نمى رود! و به مغز و اعماق روح آنها نمى رسد.(11)

ولى باید توجّه داشت که این گونه برخورد با حقائق قرآن و تعلیمات اسلام عواقب دردناکى دارد، و مجازات الهى را به دنبال خواهد داشت، چنان که در حدیثى از پیامبر اکرم (صلّى الله علیه وآله)مى خوانیم:

مَن قَرَأَ الْقُرآنَ ثُمَّ شَرِبَ عَلَیْهِ حَراماً، اَوْ آثَرَ حُبّاً لِلدُّنْیا وَ زِیْنَتِها، اِسْتَوْجَبَ عَلَیْهِ سَخَطَ اللّهِ، اِلاّ اَنْ یَتُوْبَ

کسى که قرآن بخواند و سپس (بر خلاف دستور قرآن) مشروب حرامى را بخورد یا محبّت دنیا و زینت آن را بر قرآن مقدّم دارد مستوجب خشم الهى خواهد بود، مگر این که توبه کند!(12)

به هرحال، هدف این است که بخواست خدا، این خانواده نمونه در اسلام را به عنوان بهترین سرمشق در پایه گذارى زندگى خانوادگى مورد توجّه قرار دهیم، و خدا را به حقّ آنان بخوانیم که به ما توفیق پیروى از سنّتهاى حسنه اى که آنها براى ما به یادگار گذارده اند، عنایت فرماید «آمین یا ربّ العالمین».

شیوه همسرى در خانواده نمونه

آیة اللَّه العظمى ناصر مکارم شیرازى «مدّظلّه»

منبع : ketaab.iec-md

 (11) - اصول کافى، جلد 2، صفحه 450، حدیث 3. کتاب القرآن، باب 9، ترتیل القرآن بالصّوت الحسن.

(12) - بحارالأنوار، جلد 92، صفحه 180، حدیث 13.